Een reis naar Zuid-Afrika in 1911 door Froukje Santing

Tijdens een bezoek aan het Fries Museum in Leeuwarden komt Froukje Santing er geheel onverwacht achter dat haar Friese pake Gerben, melkknecht van beroep, in 1911 voor korte tijd naar Zuid-Afrika is afgereisd. Ze vindt hem terug op passagierslijsten. Daarna loopt het spoor dood. Maar de fascinatie met deze vergeten Zuid-Afrikaanse bladzijde in de familiegeschiedenis laat zich niet meer wegdrukken. Wat bezielde een arme melkknecht om met het Friese fokvee naar de Kaap te reizen?

In haar boek Pake en zijn vee, een reis naar Zuid-Afrika in 1911 volgt ze honderd jaar later zijn spoor terug, in Friesland en in Zuid-Afrika. Ze documenteert hoe ze, mede op basis van het materiaal dat ze in archieven (o.a. in Tresoar en het gemeentearchief in Bolsward) en bibliotheken bij elkaar sprokkelt, er steeds vaster van overtuigd raakt dat dit deel van zijn leven verweven is met een andere vergeten geschiedenis. Dankzij de bereidheid van melkknechten als pake Gerben, om in de jaren na de verwoestende Boerenoorlog (1899-1902) in Zuid-Afrika het befaamde Friese fokvee achterna te reizen en hun kennis en kunde met de Boeren en hun zwarte arbeiders te delen, komt die export razendsnel weer op gang.

FROUKJE SANTING (1956) studeerde Wereldreligies in Leiden en Islam in de Moderne Wereld aan de Universiteit van Amsterdam. Ze woonde zeventien jaar in Turkije, waar ze werkte als correspondent voor NRC Handelsblad en het Radio 1 Journaal. Momenteel werkt ze als schrijver en journalist voor o.a. De Groene Amsterdammer en ze was jarenlang vicevoorzitter van PEN Nederland, de schrijversorganisatie die opkomt voor bedreigde schrijvers wereldwijd.