Deze lezing gaat over de prachtige parels van Zuidwest Fryslân. Het grote contrast tussen de IJsselmeerkust met de waterrijke gebieden en de hoger gelegen beboste stuwwallen is bepalend geweest voor verschillende ontwikkelingen. Zo is in Gaasterland een parklandschap is aangelegd met historische bossen en parken zoals Huize Rijs, Lycklamabosch, Jagtlust en Kippenburg. Deze landgoedstructuur is nog steeds herkenbaar aan de vele monumentale lanen en bijzondere bomen. Interessant is de relatie met Heremastate in Joure en Boschoord in St. Nicolaasga.

Het verhaal van het verleden is bepalend om een doorkijk te maken naar de toekomst. Zo wordt er steeds meer aandacht gegeven aan het behoud en de bescherming van groene rijksmonumenten ten tijde van droogte. Aan de hand van oude kaarten wordt naast de landgoedstructuur ook de relatie gelegd met het historische watersysteem.

De vraag die we stellen is hoe we dit bijzondere parklandschap toekomstbestendig kunnen maken? En wat zijn de parallellen, de verschillen en overeenkomsten met andere Friese parklandschappen, zoals Oranjewoud, Beetsterzwaag, Bakkeveen en Trynwalden?

Els van er Laan-Meijer is landschapsarchitect en groen erfgoed specialist. Met haar team van NO.ORDPEIL landschap.erfgoed werkt ze in het Noorden aan projecten, waarbij het verleden de inspiratie vormt voor de toekomst. In 2022 is zij gepromoveerd op “Het handschrift van L.P. Roobaard, ontwerpprincipes van Noord-Nederlandse landschapsparken in de eerste helft van de 19e eeuw’. Dit groene erfgoed is van grote betekenis voor Fryslân. Vanaf oktober 2023 is zij tevens directeur van het Fries Erfgoed Collectief, een netwerkorganisatie die samen met erfgoedpartners werkt aan het verduurzamen van de zogenoemde erfgoedensembles. Daarbij wordt de relatie gelegd tussen het gebouwde en groene erfgoed met het historische cultuurlandschap. De identiteit, het DNA van het landschap, het erfgoed en de ecologie is bepalend voor de omgevingskwaliteit.